Dag 3: een leven lang oncomfortabel
Dat we vanaf nu één groep zijn, wordt meteen duidelijk als de ‘nieuwkomers’ met een luid applaus worden ontvangen door de rest van de groep. Nadat we met elkaar hebben gezongen, is het tijd om wat te eten en lekker naar bed te gaan. Morgenochtend worden we al vroeg aan het ontbijt verwacht, we gaan nu immers écht beginnen. Op naar een bijzondere week!
Na een -voor de meeste mensen- goede nacht slaap, zitten we om half zes aan het ontbijt. Het is hier relatief vroeg licht en relatief laat donker, wat ervoor zorgt dat we iedere dag op tijd moeten vertrekken. Als we het ontbijt achter de kiezen hebben, stappen we in de busjes die ons vandaag naar St. George’s Castle -ook wel bekend als Fort Elmina- brengen. Zo’n twee en een half uur later komen we aan bij het voormalige slavenfort. Er wacht ons een indrukwekkende dag. St. George’s Castle is het grootste nog bestaande fort van heel West-Afrika en staat bekend om zijn verschrikkelijke verleden. Het werd ooit gebouwd door de Portugezen en werd gebruikt om slaven op te sluiten voor zij verhandeld werden.
De groep wordt opgesplitst in twee groepen en we maken ons op voor een rondleiding. Terwijl we langs alle verschillende ruimtes worden geleid, wordt het verhaal van het fort met ons gedeeld. De dingen die we horen, zijn werkelijk waar verschrikkelijk. In ruimtes die kleiner zijn dan een gemiddelde woonkamer in Nederland, werden honderden slaven tegelijk vastgehouden onder verschrikkelijke omstandigheden. De slaven verbleven altijd in dezelfde ruimte. Eén of twee keer per dag kregen ze iets te eten en te drinken, maar er was geen mogelijkheid om zichzelf te wassen en de enige plek waar ze hun behoeften konden doen, was op dezelfde plaats waar ze de gehele dag leefden en sliepen. De vloer van deze ruimte was dan ook altijd besmeurd met bloed, urine en uitwerpselen. Ook kregen alle slaven een brandmerk op hun rug of voorhoofd, iets wat een groot deel niet overleefde. Alles bij elkaar zorgde dit ervoor dat slechts drie op de tien slaven na één, twee of drie maanden verhandeld kon worden. De rest was tegen die tijd al dood en werd aan een steen in de zee geworpen. Dit maakte de slavenhandelaren echter niet uit: het aantal mensen dat werd aangevoerd was immers zo groot dat ze meer dan voldoende slaven overhielden om te verhandelen.
Het verhaal raakt de groep zichtbaar. De rondleiding eindigt in de kerk die in het fort zat, recht boven de kerkers. Vroeger hoorden de kerkgangers de slaven in de ruimtes onder hen schreeuwen om hulp. De dominee vroeg hen dan echter harder te zingen zodat ze het geschreeuw niet zouden horen. Aan de hand van dit verhaal neemt Jesse ons mee naar wat God zegt in Amos 5. God wil niks van onze aanbidding weten als dit niet overeen komt met onze daden. De vragen die vervolgens gesteld worden, zijn confronterend: 'ben jij een christen die harder gaat zingen? Leef jij alleen voor jezelf of maak je ook ruimte voor anderen in je leven? Durven wij op te staan tegen onrecht?' Het enige dat kwaad nodig heeft, zijn goede mensen die niet in verzet komen. Het waren destijds ook maar een klein aantal slavenhandelaren die de slaven daadwerkelijk opsloten en verhandelen. Er waren echter miljoenen mensen die de andere kant op keken en toekeken. Zijn wij ook zo of durven wij op te staan? We hopen dat vandaag ervoor zorgt dat we ons allemaal een leven lang oncomfortabel voelen. Zo oncomfortabel dat God kan werken in onze levens en wij Zijn wil zullen doen.
Tot slot is het tijd om opnieuw af te dalen naar de kerkers. We willen hier met elkaar zingen en God aanbidden. Waar er vroeger gezongen werd om het geschreeuw uit de kerkers niet te horen, zingen we nu vanuit de kerkers en stijgt ons gezang op naar boven, naar de kerkzaal boven de kerkers. Op deze donkere plek aanbidden we God en denken we na over de volgende vraag: 'waar zou ik voor willen sterven?'. Als we hier allemaal over na hebben gedacht, bespreken we dit binnen de teams en is het tijd om weer naar de bussen te gaan.
Het voelt alsof we er al een hele dag op hebben zitten, maar de dag is pas halverwege. Vanmiddag staat ons nog een bezoek aan de slum van Accra te wachten. Medewerkers van Compassion nemen ons mee naar een paar van de armste wijken van de stad en laten ons zien hoe de mensen hier wonen. Ook hier zijn 'ongeloof' en 'confronterend' woorden die de lading perfect dekken. We kunnen bijna niet geloven dat er mensen in deze huizen wonen. De muren zien er zwak uit en de golfplaten daken lijken vol met gaten te zitten. Door de wijk stroomt een rivier die tegenwoordig dienst doet als riool, iets wat duidelijk te ruiken is.
De vele indrukken van vandaag doen duidelijk iets met de groep. De komende dagen zullen we voldoende tijd nemen om al deze indrukken een plekje te geven en gaan we zien hoe Compassion hoop brengt in de levens van zoveel mensen. Eenmaal terug op onze accommodatie staat er weer een heerlijke maaltijd voor ons klaar en hebben we nog een prachtige tijd van aanbidding en gebed met elkaar. Samen mogen we God prijzen om wie Hij is, ondanks alle ellende die we vandaag gezien hebben: Hij verandert nooit. Ook mogen we alle indrukken die we vandaag hebben opgedaan in Gods hand leggen en bidden voor de mensen die we hebben ontmoet. Wat prachtig om dat zo met elkaar te mogen doen.
Morgen staat er lange rit richting Kintampo, de plek waar we de komende dagen door zullen brengen, op het programma.
